20 - 06 - 18
Miren Aranguren
Biluztu. Guztiz biluztu gaitu Covid-19 deituriko birusaren aitzakian izendatu den osasun krisiak. Agerian gelditu da nolakoa den eraiki dugun gizartea, nola antolatzen garen, zerk duen egiturazko lehentasuna eta zer den beharrezkoa (nahiz eta ez den lehen lerrotzat hartzen). Aspalditik, bereziki Mugimendu ekologistek zein feministok adierazi genuen zibilizazioaren krisi baten aurrean ginela, kolapso ekologikoaren atarian, eta horrek, besteak beste, zaintza krisia eragin duela. Hain zuzen ere, ez da osasun krisia soilik lehertu zaiguna, baizik eta sistema osoa. Eta inork ezin dugu jada beste aldera begiratu; izan ere, denon etxeko atetik indarrez sartu da kapitalismo patriarkala. Beto Preziadok (2020) adierazten duenarekin bat egiten dut: “Muga nekropolitiko (kontzeptuak erreferentzia egiten dio pertsonen bizitzaren eta heriotzaren gainean egiten den erabilpen sozial eta politikoari) berria Greziako kostaldetik etxe pribatuaren ateraino joan da. Lesbos orain zure etxeko atean hasten da. Eta mugak geroz eta gehiago hesitzen zaitu, zure gorputzera geroz eta gehiago gerturatzeko bultzaka ari da. Calais orain aurpegian lehertu zaizu. Muga berria maskara da. Arnasten duzun aireak zurea bakarrik izan behar du. Muga berria zure epidermisa da. Lampedusa berria zure larruazala da”.
Behin eta berriz botere gune zein komunikabide nagusietatik ongi geundela adierazi zaigu eta birusa izan dela krisia eztandarazi duena. Aitzitik, jakin, badakigu ezhoiko egoera honek indartu besterik ez duela egin gure gorputz eta bizitzen gaineko kontrol heteropatriarkala eta kapitalista: agerikoagoak eta handiagoak egin ditu herritarron arteko arrakalak eta geroz eta nabariagoak generoaren, klasearen eta jatorriaren zein arrazaren araberako zapalkuntzak. Bizitza salbatzeko aitzakian, jarri dituzte gure gorputzak eta lurrak, gure bi territorio nagusiak, kapitalaren mesedetan; hots, bizitzak alboratu dituzte, bizitzaren izenean. Orokortu da bizitza batzuk besteak baino gehiago balio dutenaren ustea, soilik errentagarriak diren gorputz horiek salbatu behar direla. Inoiz baino argiago gelditu da jokoan dagoena dela zein bizitza nahi ditugun salbatu eta zein alboratu: ez garelako berdin gaixotu, ez ditugulako sendatzeko aukera berdinak, azken batean, ez dugulako posizio sozial berdina. Zer egingo dugu, hortaz, baliorik gabekoak direla erabaki “dugun” bizitza horiekin?
agerikoagoak eta handiagoak egin ditu herritarron arteko arrakalak eta geroz eta nabariagoak generoaren, klasearen eta jatorriaren zein arrazaren araberako zapalkuntzak.
Bitartean, normalitatearen aldarria darabil askoren ahotan. Baina nik ez dut hiltzailea den normalitatera bueltatu nahi, gure lurraldeak krisi etengabera kondenatzen dituen normaltasunera, indarkeriaz betetako horretara. Eta “normalitate berria” konponbide faltsua dela argi daukat; izan ere, krisi honek gizarte gisa hartu nahi dugun norabideaz galdegiteko aukerak ireki dizkigu, eta, horrenbestez, soinean zer nahi dugun pentsatzeko aukera baliatu behar dugu.
Jantzi. Makina arazo urgenteei aurre egin behar diegu eta horretarako galdera zein erantzun berriekin jantzi behar dugu gure ekinbidea. Donna Harawayk dioen bezala, arazoen zerrenda amaigabea da eta horiekin nola jarraitu pentsatu behar dugu; hots, arazoarekin jarraitu behar dugu (bere azken liburuaren tituloa da azken hori). Horiei aurre egiteko, ordea, kolektiboa ez den beste biderik ez dago. Ezin dugu egoera era optimista eta zinikoan pentsatu. Elkar saretzen jarraitu behar dugu, ziurgabetasunaren garaian, orainaldi iraunkorra eraikitzeko. Eta norabide horretan ezin dugu geldirik egon, ezin dugu kudeatu gaitzaten zain egon, ezinbestean ekintza politikoa da berriz pentsatu behar dugun zerbait (bai, berriz ere). Ekiteko eta irudikatzeko era berriak behar ditugu, sistema biozida hau aldatzeko grina pandemia bilaka dadin.
…ezinbestean ekintza politikoa da berriz pentsatu behar dugun zerbait (bai, berriz ere). Ekiteko eta irudikatzeko era berriak behar ditugu, sistema biozida hau aldatzeko grina pandemia bilaka dadin.
Funtsezkoa da bizitzak erdigunean jartzeko eta, ondorioz, beste jendarte eredu bat egikaritzeko, zaintza ereduaz hausnartzea. Pertsonen arteko zein gizakiok naturarekin dugun harremanek errespetuan eta elkarrekikotasunean oinarritzeko, eredua definitzen eta materialitzatzen hasi behar dugu. Espezie bezala bizirauteko eta egoera bidegabeak ezabatzeko, ezinbesteko ariketa da. Egoera honek ezin du izan emakumeoi berriz ere bizitza eusteko ardura guztia uzteko aitzakia, derrigorrezko zaintza zerbitzua gure gain gelditzeko.
Elkarbizitza nola berrantolatuko dugun adostu eta hori ahalbidetzeko beharrezko proposamenak egin behar ditugu, eremu guztietan; espazio intimoetan zein lege arauetan. Bide horretan gure bizimoduak eraldatzeko konpromisoa mantentzea izango da bizitza duina erdigunera ekartzeko berme nagusia. Horretarako hiru gako daude, besteak beste. Lehen gakoa da bizitzaren zaurgarritasunaren eta elkarmenpekotasunaren ideia. Inguruarekiko dependentzia dugu, gure lurraldeetan garatzen delako bizitza eta elkarren beharra dugu, ez gara produzitzera eta kontsumitzera mugatzen diren izaki autonomoak. Menpekotasuna izakiok komunean dugun ezaugarria da, etengabeko hartu-emanean bizi behar dugu eta ezinbestean zaindu beharra dugu bizitza. Inguratzen gaituzten mugak aitortu behar ditugu, izakiak, planeta, natura… finitoak dira, bizitza bezalaxe. Horregatik da derrigorrezkoa zaintzea, elkar zaintzea.
Zaintza lanak demokratizatzen hasteko hiru egiteko urgente ditugu: bata, zaintza lanen aitortza sozial eta politikoa lortzea; bestea, zaintza lanak era justoago batean banatzea, eta, azkena, zaintza lanetan dauden pertsonen bizi zein lan baldintzak duin bihurtzea.
Bigarrena da, bizitza guztiek balio berdina dutela. Batzuk ez dute beste batzuk baino gehiago balio, nahiz eta jendarte antolaketa honek gutxi batzuk bakarrik pribilegiatu (gizonak, zuriak, burgesak, heterosexualak, helduak eta funtzionalki normatiboak). Nahiz eta baldintza politiko eta ekonomiko ezberdinak izan, bizitza guztiek izan beharko lukete balio berdina. Bizitzak ez dira gure gizartearen mehatxu, bizitza horiek duinak egiten ez dituzten zapalkuntza sistemak baizik. Horregatik, bereizkeria egoerak non sortzen diren tentuz begiratu behar da. Ezin da soilik zapalkuntzek sortzen dituzten ondorioetan arreta jarri.
Hirugarren gakoa honakoa da: ezinbestean begiratu behar diogu bizitza zaintzeko lanaren antolaketari. Hori gainditzeko, zaintza lanen atzean dauden harreman sozial, ekonomiko, instituzional eta sinbolikoak demokratizazio prozesuan jarri behar ditugu.
Iparra zaintzaren eskubide kolektiboa bermatzeko prozesua martxan jartzea da, eta hori ez da egun batetik bestera aldatuko. Horrenbestez, zaintza lanak demokratizatzen hasteko hiru egiteko urgente ditugu: bata, zaintza lanen aitortza sozial eta politikoa lortzea; bestea, zaintza lanak era justoago batean banatzea, eta, azkena, zaintza lanetan dauden pertsonen bizi zein lan baldintzak duin bihurtzea.
Pauso erabakiorrak emateko tenorean gaude, gure etxeetan, gure mugimenduetan, familietan, herrietan. Komunitate berriak harilkatzeko unean. Elkarrekin, jantzi berriekin, ekiteko momentuan.
20 - 04 - 17
https://issuu.com/home/published/emagin_diptikoa_web
20 - 03 - 30
Gaur, martxoak 30 Etxeko langileen Nazioarteko eguna dugu. 1988an, Bogotan, Latinoamerikako Etxeko langileen I. Kongresuaren ondorioa izan zen eta zoritxarrez, orduan salatzen ziren bizi baldintzek ez dute hobera egin. Egun, ikusezinen dauden langileak dira; ez dakigu zenbat langile dauden etxeko zerbitzuetan lanean eta hainbat ikerketek diotenez, %25-45 artean ekonomia ezkutuan eta era irregularrean daude. Legeri eta araudi bereziek ezaugarritzen dute etxeko zerbitzua eta horrek prekarizazioa, bazterketa eta bidegabekeriak baimentzen ditu. Bortizkeria eta gehiegikeriak jasaten dituzte. Irregulartasun administratiboak, jatorriak, klaseak, generoak edota egoiliar izaerak, zuzenean eragiten du pertsonaren zaurgarritasunean eta horrek errazten ditu gehiegikeriak, nola lan arlokoak, hala psikologikoak eta sexualak etxeko langileen kasuan.
Covid-19aren hedapenarekin are eta zaurgarriagoa egin da etxeko langileen egoera eta ikusgarria egin da sektoreko prekarietatea. Asko eta asko enplegurik gabe ari dira gelditzen (horrek dituen ondorioekin) kontratua ete delako, kaleratu dutelako edo zaintzen zuten pertsona hil delako. Lanik gabe eta Langabezia prestaziorik gabe gelditu dira eta egoiliar asko etxerik gabe gelditu da.
Bestalde lanera joan behar dutenek ez dute babes berme nahikorik, aurretik ez zituzten eta are gutxiago larrialdi egoetan. Orain ere sektoreko langileek ez baitituzte jaso irizpiderik ezta baliabiderik ere osasuna bermatu eta kutsatzeak ekiditeko. Hori gutxi balitz egoiliar askok lan zama askoz handiagoa onartu behar izan dute eta atsedenerako zein aisialdirako tarteak guztiz ukatu zaizkie. Finean, neoesklabutzaren pareko lan-baldintzetan dihardute etxeko langileek.
Horregatik, Emagin Elkartetik, Etxeko Langileen hainbat elkartek eta talde feministek egin dituzten aldarrikapenekin bat egin nahi dugu:
– Gizarte segurantzan alta emanda zeudenentzat langabezia prestazioa eta diru-iturri minimoak bermatzeko neurriak.
– Lanean jarraitzen duten guztien osasuna bermatzeko babes neurriak eta baliabideak.
– Gizarte segurantza ez ordaintzeko aukera zabaltzea.
– Etxeko langile guztien egoera erregularizatzea, lan ordu, erresidentzia baimen edo bestelako mugarik gabe.
Euskal jendartean bizitza zaintzeko ditugun zailtasunak agerian geratu dira egunotan. Lehentasuna kapitalaren metaketa eta arlo produktiboarekin lotzen ditugun jarduerak izaten jarraitzen du askorentzat. Sistema honek ez du gaitasunik biztanleriaren geruza askoren ongizatea bermatzeko eta datozen urteetan egoerak okerrera egin dezake bizitza eta zaintza beste era batera kudeatzen ez baditugu behintzat. Horregatik zaintza eta etxeko lanak ezin du izaera pribatua, merkantila, femeninoa eta prekarioa izan. Guztiok bizitza duinak izatea lortuko dugu, soilik, ekonomiako lehentasunak eraldatu eta zaintza eta etxeko lanak izaera pribatua edukitzeari uzten badiote.
Argi gelditu da zein diren bizitza eusten duten lanak eta zein diren derrigorrezkoak guztion bizitzak zaintzeko, eusteko, mantentzeko eta goxatzeko. Ezin ditugu bazterrean utzi eta guztiz prekaritzatu, hori horrela, etxeko eta zaintza lanak ikusgarri egin behar dira, eta balio zein aitortza politiko, sozial eta ekonomikoa eman behar zaie. Izan ere, bai osasun larrialdi egoera honetan, eta, baita etorkizunean ere, zaintza lanen ardura ez da indibiduala eta pribatua, kolektiboa eta politikoa baizik.
Emaginetik bat egiten dugu etxeko langileen kanpaina honekin: https://labur.eus/erresistentziakutxa
Zaintza eta etxeko langileen bizi eta lan baldintza duinen alde,
Guztion bizitzaren alde!
20 - 03 - 16
Euskal Herriko Mugimendu Feministak mahai tekniko bat eratuko du Covi19k larriagotu duen zaintza krisiari aurre egiteko. Horretarako, 48 orduko epea emaren diogu Euskal eta Nafar exekutiboei gure proposamena onartzen ote duten baieztatzeko.
Ikusi bideoa
Azken gertaeren aurrean, Euskal Herriko Mugimendu Feministak agerraldi hau egiteko premia larria ikusten du; arduragatik egiten dugu, eta gure bizilagunen bizitza, gure bizilagun guztiena, axola zaigulako. Une honetan alarma egoera ezarri da, eta ixtea eta konfinatzea agindu da, baina ez dago gobernu neurririk erantzun kolektibo bat emateko; erantzun indibidualak baino ez dira eman. Gogorarazi nahi dizuegu ezetz, nahiz eta gure etxeetan konfinatuta egon, antolaketak kolektiboa izan behar duela; izan ere, dagoeneko ekimen komunitario asko sortzen ari dira.
Hala ere, urteetan hizpide izan dugun zaintza krisia agerian geratu da egunotan COVID 19 birusaren pandemiarekin, eta ez da irudikeria bat; are nabariagoa da, krisi horrek kolapsoa ekarri duelako. Ez da koiunturazko zerbait; zaintza krisia egiturazkoa da. Horregatik da beharrezkoa paradigma aldatzea, norbanakoaren autosufizientziaren sinesmenean oinarritutako eredu neoliberala aldatzea, eta behingoz bizitza erdigunean jartzea. Honezkero ez dakigu nola esan.
Ez dugu agerraldi hau egin soilik azaltzeko zer gertatzen den zaintzarekin; gure asmoa ez da egoera honetan oztopoak jartzea, baina hartzen ari diren neurri batzuek eragin diguten kezka adierazi behar dugu, uste baitugu krisi hau larriagotu dezaketela. Etxean geratzen gara konpentsazio ekonomikoko neurrien berri izan gabe (egongo balira), egoitzetan beste inor sartzea debekatu da baina ez zaigu azaldu mendekoak nola zaindu, ez dakigu zer gertatuko den osasunerako eskubiderik ez duten migratzaileekin, etxeko langile egoiliarrek etxeetan jarraitzen dute kutsatuak izateko arriskuan, indarkeriaren biktimak isolatuta geratzen dira eta erasotzaileengandik ihes egiteko aukerarik gabe. Jarrai genezake, baina gure ardura arriskuez ohartaraztetik haratago doa. Uste dugu beharrezkoa dela gizarte zibilarekin kontatzea, beti ahaztua den horrekin, hala nola langileen elkarteekin edo Gizarte Mugimenduekin, baita beste eragile batzuekin ere, elkar koordinatzeko eta bizitzen ari garen egoerari erantzun eraginkor eta eraginkor bat emateko. Eta gu, mugimendu feminista garen aldetik, prest gaude esertzeko, eta erantzun hori elkarrekin lideratzeko eta koordinatzeko.
Orain arte gure jendartea merkatuetan eta logika neoliberaletan zentratuta bizi izan da, eta orain egiaztatzen ari gara ez gaudela prestatuta bizitza, pertsonen bizitzak, babesteko.
Azken krisiak bereziki gogorrak izan dira herritarrentzat, batez ere pertsona zaurgarrienekin, osasungintzan eta zerbitzu publikoetan egindako murrizketen ondorioz; egoitzetan zein etxebizitzetan zaintzan lan egiten duten emakumeen egoera dementziala da, etxez etxeko zerbitzu publikorik ez dagoelako. Gizarte pobretuak kolapso sozial bati aurre egin behar dio orain, ez gaudelako krisi bio-eko-politiko hauei aurre egiteko prestatuak. Ez digu ezertarako balioko krisi honetatik ateratzeak berdin jarraitzeko, beharrezkoa da paradigma soziala aldatzea. Horrela bakarrik bizi ahal izango gara duintasunez. Mundua hori eskatzen ari zaigu oihuka: baina egoera honetatik aterako gara bakarrik logika kapitalista eta patriarkal horiek aldatzeko gai bagara, eta bizitza eta zaintzak erdigunean jartzeko gai bagara.
Mugimendu Feministak ez du agentzia politikoa beste norbaiten esku utzi nahi, ez dugu egingo. Gu gara zaintzari buruz dakigunak, eta krisi hau, pandemia deitzen dioten arren, zaintza krisi bat da. Estatuek eta gobernuek zainketen dimentsio estrukturala ikusteko dute ezintasuna kezkagarria da.
Lehen ere esan dugu. Prest gaude eragile politiko transzendental gisa dagokigun erantzukizuna gure gain hartzeko. Ez dugu ukatuko beldur garela, zalantzak ditugula eta zaurgarri sentitzen garela, baina Euskal Herriko Mugimendu Feministak ez dio ihes egingo zaintzekin, bizitzekin, emakumeekin eta genero disidenteekin eta gizarte osoarekin duen erantzukizun politikoari. Horregatik, Zaintza Koordinatzeko Mahai bat sortzeko eskatzen diegu Eusko Jaurlaritzari, Nafarroako Gobernuari eta Iparraldeko Euskal Elkargoari. Mahai horretan egon beharko dute, alderdiez eta sindikatuez gain, orain arte erabakiak hartzean baztertuta egon diren gizarte eragileek, hala nola mugimendu feminista eta langileen elkarteek: ezinbestekoa da zaintzarekin zuzenean lotutako kolektiboek eta eragileek parte hartzea, hala nola etxeko langileek, guraso elkarteek edo egoitzetako langileek. Eta mahai horren zeharkakotasuna eta kalitate teknikoa ziurtatzeko, Mugimendu Feministak ziurtatuko du zaintzaren, ekonomiaren eta medikuntzaren arloko adituek ere bertan parte hartuko dutela. Mugimendu Feminista presente egongo da bermatzaile zein parte gisa. Gure ustez, beharrezkoa da sozialki antolatzea, denon artean zaintzak antolatzeko, eta, aldi berean, ahotsik gabeko pertsonen beharrak agerian uzteko. Lan egiteko prest gaude.
Krisi honetatik aterako gara soilik elkarrekin ateratzen bagara: horretarako beharrezkoa daantolaketa soziala, eta botere publikoek onar dezatela interlokuzioa izatea benetan jendartearen eta bizitzaren iraunkortasunaren zein zaintzaren atzean gauden eragileekin, zeren, gainera, jendartea behetik mugiarazteko eta antolatzeko gaitasuna baitugu.
Beharrezkoa da gure ahotsa entzunaraztea eta, behingoz, Mugimendu Feminista solaskide baliagarritzat hartzea; izan ere, alferrik da politikariak eta erakundeetako ordezkariak martxoaren 8ko manifestazioetara joatea (egia esan baligute, ez genituzke deituko) edo argazkiak ateratzea egoera politikoa aprobetxatuz, gero ez badira gai izango guri ahotsa, solaskidetza eta erabakitzeko gaitasuna emateko. Egiten eta eskatzen ari garena erantzukizun politiko eta moraleko kontu bat da. Koordinatzeko eskaintzen ari gara gure burua, lan egiteko. Errealitatea onartzeko eta horren arabera jokatzeko unea da.
Krisi honetan errealitatea abiadura handian doa, eta ez dugu denborarik galtzeko; horregatik eskatzen diogu Urkulluren kabineteari 48 ordutan erantzun dezala gure proposamena onartzen duen ala ez. Era berean, interpelatutako gainerako eragileei ere (alderdiei eta sindikatuei) hala eskatzen diegu. Ezin gara geldirik eta zain geratu. Gure etxeetatik egingo dugu, bide telematikoetatik, eta mahai birtual horretan parte hartuko dutenen osasuna bermatuz, baina mahaia eratuko eta martxan jarriko da bai ala bai, zaintzak ezin direlako inoiz eten eta gure bizitzak jokoan daudelako. Kanpoan geratuko al zarete?
Ezin dugu amaitu joan den astean Euskal Herrian eraildako bi emakumeak gogoratu gabe. Kezkatuta gaude, badakigulako zoritxarrez indarkeria matxista ez dela etengo, ez dela berrogeialdian jarriko krisi honetan zehar; are gehiago, larriagotu ere egin daiteke. Hori ere mahai honetan jorratuko dugu. Euskal Herriko Mugimendu Feministak bere indar guztiak jarriko ditu honetan. Egoerak eskatzen duen mailan arituko gara. Zuen erantzunaren zain gaude, interpelazioa egin dizuegu. Bat eginda jardungo gara?
20 - 02 - 06
‘Bizitzak erdigunean. Oñatiko zaintzaileen genealogia feminista 1950-202’ izeneko lana garatuko dute datozen hemezortzi hilabeteetan.
Gaur egungo zaintza lanak “sinesmen patriarkaletan” oinarrituta daudela eta “gutxietsi egin direla” azaldu dute Arrazolak eta Arangurenek. Arrazoi horregatik, zaintza lanei eta batez ere urteetan horretan jardun duten emakumeei aitortza egin nahi diete proiektuaren bitartez. Hiru helburu nagusi ezarri dituzte ikerketa-lanean: emakume zaintzaileek egin duten lana aitortu eta ezagutzera ematea, garai bakoitzeko zaintza lanen ezaugarriak zeintzuk izan diren aztertzea eta, azkenik, ateratako ondorio horiek “etorkizuneko perspektiban” jartzea –aurrera begira hobetzeko xedearekin–.
Ikerketa aurrera eramateko dokumentazio lana eta elkarrizketa ugari egingo dituzte; talde-eztabaidak ere geningo dituzte zaintzara dedikatzen diren emakumeekin zein zaintzak jasotzen dituztenekin, horiek nola baloratzen dituzten jakiteko helburuz. Behin informazioa jasota, testigantza eta argazkietan oinarritutako liburu bat sortuko dute.
Gaur egun zaintzeko dugun modua beste batzuen “eskubideen urraketan” oinarritzen dela adierazi dute, eta horretaz hausnartzera bultzatu nahi dituzte Oñatiko herritarrak.
19 - 10 - 09
Dagoeneko amaitu da udako denboraldia eta horrekin batera, aurtengo hiruhilekoaren bizipenak jaso eta baloratu ostean, udaldiaren ondorengo balorazioa egiten dugu:
Eraso sexisten aurkako Gunera gerturatu diren pertsonei dagokionean, aipagarria da nola herri gehienetan jendeak oso harrera ona egin dion prebentzio eta sentsibilizazio zerbitzuari. Are gehiago, makina bat pertsonek zerbitzuaren beharra zein honen balioa aitortu dute. Zerbitzuaren eskaera egin duten herrialde guztiak aintzat harturik eta bereziki populazio gutxiko herrien kasuan, gure zerbitzuaren gaineko goraipatze mordoa jaso ditugula azpimarragarria iruditzen zaigu.
Gunera bertaratzen direnen soslai nagusiena neska gazteena izan da aurten ere. Guztiak bat gatoz esanez neska gazte asko feminismoaren praktikan oso inplikatuak daudela eta oso jarrera ahaldunduekin antzeman ditugula. Haietako askok gure presentzia hutsari balio handia eman diote, haien herriko jaiei zein gozamenerako espazioei kutsu more bat ematen genielako.
Hainbatetan gerturatu zaizkigu perfil ezberdinetako pertsonak “gaur egun gertatzen ari diren eraso sexista oldeaz” kezkatuta. Komunikabidetan oso presente egon den gai bat izan da. Tira, honekin hainbat kontu. Alde batetik, ez gara despistatu behar: kaleko eraso sexualak, eraso sexista eta matxista direnak, beti eman dira. Kalean beldurra pasatzearena ez da zerbait berria. Eraso sexista hauen mehatxua gure gainean eraman dugu emakumeok*, eta tamalez, adi egon, gure gaitasunak garatu eta dauzkagun autodefentsa feministarako tresnak indartu beharrean, beldurra eta babesgabetasuna indartu dira. Askotan uste da eraso sexual gehienak gauean kale ilun batean gertatuko direla gizon ezezagun erasokor batengatik eta honen aurrean ez dugula ezer egitekorik. Eta gogoratu nahi dugu eraso sexual gehien-gehienak (%85etik gora) konfiantzazko esparrutan ematen dira, ezagunak diren gizonek eginda. Bestalde, ezin dugu ahaztu indarkeria estrukturala eta sinbolikoa behin eta berriz erreproduzitzen dela jendarteko esparru guztietan eta etengabean aipatzen dugun izebergean ikusteko zailak diren egoera horiek dira eraso zuzenak egotea ahalbidetzen dutenak.
Materialaren edukiari dagokionez oso erantzun positiboak jaso ditugula azpimarratu nahi genuke, hainbat Udal zein instituziok plazaratzen dituen materialekin alderatuz gureak hornituagoak daudela aipatu baitigute. “Adi mutil!” izeneko eskuorriak harrera bereziki ona izan du, gero eta beharrezkotzat jotzen baita gizonezkoei bideratutako materiala eskaintzea. Beste alde batetik, orain arte esku artean zebilkigun materialaz gain LGTBIfobiaren inguruko esku-orria sortu eta erabili dugu eta oso harrera ona izan du.
Telefono arreta zerbitzuaren eskaerak gora egin du nabarmen. Ibilbide gutxi duen zerbitzua izaki, ordea, zaila zaigu honen gaineko balorazio bat egitea. Uste dugu zerbitzu hau eraginkorra izan dadin, herrian aurre lanketa komunikatibo ona egin behar dela zerbitzua ezagutzera emateko. Seguruenik beharrezkoa izango da ere urtez urte zerbitzuarekin jarraitzea telefonoak erreferentzialtasuna irabazteko, emakumeek gertutasunez bizitzeko eta ondorioz deitzera ausartzeko.
Guneen kasuan garrantzitsua iruditzen zaigu ere instituzioekin koordinatzen garen bezala, bertako mugimendu feministarekin koordinatzea eta estrategia komuna garatzea, proposamen ezberdinak osagarritzeko. Zentzu horretan, eta herri mugimenduaren parte garen heinean, haiekiko aliantzak lehenestea berretsi dugu, hala nola, Hondarribiako kasua: zuriketa morea egiten duten eta indarkeria sexista bera sustatzen duten kasuetan Emagin elkartearen zerbitzu eta lan ildoek ez dute lekurik.
Bestetik, aipatu beharra dugu, gizonezko batzuen aldetik pasotismoa, mesfidantza eta erresistentzia jarrera bereziki nabarmendu egin dela. Hauek guztiak jendartearen despatriarkalizazio prozesuaren baitan daudela badakigu eta kontziente gara gure presentziak asaldurak sortzen dituela. Emaginen lana (eta feminismoa orokorrean) deserosoa da beraien pribilegioetatik mugitu nahi ez direnentzat, eta horren aurrean erresistentziak azaleratzen dira. Guk, gure lan eta presentziak eragiten dituen oihartzun gazi-gozo horietatik indartu egiten gara, bide onetik goazenaren seinale baitira. Festaz-festa boteretzen jarraitzen dugu eta gure lan jarduna arduraz betetzeaz gain, elkarren arteko aliantzak josteko eta gozamenerako aukera ere izan dugu.
Honekin lotuta, garrantzitsua iruditzen zaigu hilabete hauetan zehar pairatutako ezbeharrei ere aipamen bat eskaintzea. Izan ere, emakumezko askoren mezuak bihotzera iritsi zaizkigun arren, egon izan baitira desegonkortu eta mindu gaituzten gertakariak ere:
Langile eta militante feminista izateagatik zenbait eraso pairatu ditugu guneetan lanean geunden bitartean (indarkeria zuzena nahiz kalte material larriak). Feminismoak gorakada nabarmena izan du azkeneko urteetan bazterrak eta jendartea aztoratuz. Olatu honen erreakzio moduan mundu mailan ikusten ari garen diskurtso eta presentzia faxisten eta matxisten gorakada gurean ere antzeman izan dugu, eta oraingoan gorputzetik sufritu dugu.
Eraso hauek, kikildu beharrean, feminismoaren alde lanean jarraitzeko beharra eta gogoa areagotzen digu. Aurtengo esperientziatik irakaspenak gorde eta hurrengo udaldira begira gure zerbitzuak hobetzen eta fintzen joango gara. Emakume* guztiok jaiak askatasunez eta gozamenetik bizitzeko eskubidea dugulako.
