2024n hasi ginen proiektuari jarraipena ematera gatoz. Itsadondoko Udal langileekin eta herritarrekin pribilejio zuriaren inguruan aritu ginen lanean, antiarrazismoaz hitz egiten hasteko lehenengo pausoak emanez. Lehen galderak planteatuta hurrengo pausoa Ekintza Plan Feminista eta Antiarrazista bat sortzen hastea da.

Ezinbestekoa da erabakiak hartzeko espazioetan gure komunitateak osatzen dituzten askotariko ahotsak bermatzea, benetan demokratizazioan sakondu dezagun, eta gizarte geroz eta justuagoak sor ditzagun. Norabide horretan, ezinbestekoa ikusten dugu emakume migratzaile eta arrazializatuek ekonomian, gizartean eta kulturan egiten duten ekarpena aitortzea eta tokiko errealitatea nola elikatzen duten mahai gainean jartzea, gaur egun diskriminatuta dauden herritarrak direlako.

Nahiz eta haien borroka eta erresistentziei esker eguneroko errealitatea aldatu, espazio komunitarioetan azpi ordezkatuta jarraitzen dute, eta ez dute ordezkagarritasun zuzenik ezta intzidentziarako aukera handirik tokiko politika publikoen diseinu, garapen eta ebaluazioan. Hori guztia, egiturazkoak diren arrazakeria, xenofobia eta zapalkuntza patriarkalak sortzen dute, eta haien egunerokotasuna oztopoz beterik dago, bizitza sozial eta politikoan parte hartzeko. Lan prekarietateak, lanaren banaketa arrazializatuak eta etnoestratifikatuak, indarkeria instituzionalak, haien aurreko bizitzaren ukapenak, ikasketen homologazio ezak, egoera administratiboa erregularizatzeko oztopoak, etxebizitza eskuratzeko zailtasunak, jatorrizko herrialdeetako ardurek… asko mugatzen dute haien parte hartze indibidual zein kolektiboa.

Horregatik, emakume migratu eta arrazializatuen errealitatea jasotzea, eta boteretze prozesuak sustatzea, ezinbesteko bilakatzen da tokiko politika publikoak benetan izan daitezen herritar ororen errealitatea hobetzera bideratuak. Eta, horrexegatik, Itsasondoko udaletik, Itsasondon bizi diren emakume migratu eta arrazializatuen egoera jaso eta eraldatzeko eskuhartzeak identifikatuko dituen ikerketa prozesu parte hartzailea garatzen ari gara, non haiek izango diren ikerketa lanaren subjektu nagusia eta herritar guztion konpromisoa bilatuko dugun eguneroko jarrerak zein politika publikoak aldatzeko. Horiek horrela, udala eta komunitatea interpelatuko dituen prozesua izango da, eta epe luzera emakume migratu eta arrazialiatuen parte hartze aktibo, iraunkor eta eraldatzailea bermatu nahi du. Beraz, ezagutzaren eraikuntza kolektiborako zein boteretze kolektiborako espazio bat sortuko dugu, tokiko politiketan ikuspegi antiarrazista eta kulturartekoa berma dadin, eta herritar orok eskubide berdinak izan ditzan, jatorria, arraza edo migrazio egoera edozein dela ere.

Beraz, epe ertain luzerako prozesu baten abiapuntuan gaudela esan dezakegu.

Ikerketa ekintza partehartzaile honetan komunitatearen parte garrantzitsua diren emakume migratu eta arrazializatuak izango dira subjektu nagusi eta lidergoa izango dutenak, haien egunerokoan aldaketa sakonak eragingo dituen herriko eskuhartzea osatzeko. Izan ere, metodologia honen oinarrian dago komunitatea bera izatea aldaketa sozialaren subjektu nagusia eta bizi baldintzetan eragiteko bideak marrazten dituztenak
Itsasondoko Kultuarteko Ekintza Plan Feminista eta Antiarrazistari ekin nahi diogu. Ardura hartze batetik hasten delako aldaketa. Eskerrik asko!

2023ko abuztuan eraso matxistarik gabeko jaiak aldarrikatzeko eta erasoen aurrean jarduteko protokoloa aurkezteko agerraldia egin zuen Blusen eta Nesken Parekidetasun Batzordeak. 2015etan ekin zioten barne mailan eraso matxisten afera lantzeari eta dagoeneko, kide diren kuadrilla guztiek protokoloa beren gain hartzea eta aplikatzea lortu dute.

Barrura begirako lanketa horretan urrats bat gehiago eman dute orain, eta Blusa eta Nesken dinamika genero ikuspegitik aztertu dute. Emaginek Aztikerrekin batera sortu duen inkesta baten bidez burutu da azterketa hori. Arrakastatsua izan da egindako lana, aurreikusitako lagina gainditzeaz gain (401 kidek erantzun dute inkesta %95 baino konfiantza maila handiagoarekin), Blusa eta Nesken ikuspegiak eta dinamikak bistaratzea ekarri duelako, eta hori ikuspegi feministatik analizatzea izan da Emaginen lana. Kuadrilla ezberdinetako kideek feminismoarekiko daukaten ezagutza eta atxikimenduaren berri eskuratu da, batetik; eta, Blusa eta Nesken izaera definitzen duten alderdi ezberdinen analisi bat ere egin da, bestetik. Hala nola, lan eta ardura banaketa, kontziliazioa, parte hartzea, balio eta kultura, edo indarkeria jarri dira auzitan eta denetan ala denetan ematen diren errealitateak bistaratu dira analisian.

Lan honi esker, barne mailako dinamika nolakoa den eta zein iritzi sortzen dituen ezagutzeko parada izan dugu. Eta guzti hori ikuspegi feminista batetik aztertzean, aurrera begirako jardun feminista indartzeko eremu ugari hauteman dira. Hemendik aurrera bidea egiten jarraitu beharra dago, batez ere, inkestan azaleratu den gogo feminista, iritzietan ez ezik praktikan ere islatzeko.

Torturak ikuspegi feminista batetik aztertzen gabiltza. Iaz, torturatuak izan diren gertuko hainbat emakumek Emaginengana jo zuten feminismotik gai honi heltzeko beharra mahaigaineratuz. Emagineko lantaldetik hartu genuen erronka honi heltzeko konpromezua eta Olatz Dañobeitia dabil gurekin lanean buru belarri. Izan ere, berak gai hau jorratu du, beste batzuen artean, iaz aurkeztutako tesian: Militantzia eta errepresio politikoaren azterketa feminista bat: 90eko Ezker Abertzaleko emakumeen kasua.

Gure balioak jarraituz, kolektiboan egin nahi dugu prozesu hau. Horregatik, ordura arte egindakoa kontrastatzeko barne topaketa batzuk antolatu genituen abenduan eta Oreretan elkartu genituen torturatuak izan diren hainbat emakume, abokatuak, mugimendu feministako kideak eta gai hauen bueltan ikertu edo ikertzen ari direnak. Ekarpen horiek testuan integratu eta aurten liburua kaleratzeko asmoa daukagu. Horrekin batera, erreparazioaren inguruko jardunaldi ireki batzuk antolatuko ditugu udazkenean.

2024 urtean, Ikaztegietako emakume taldearen iniziatibaz, herriko emakume etorkinak ezagutzeko eta emakumeen arteko harremanak indartzeko prozesu batean egon gara murgilduta. Herrian hilean behin elkartzen joan gara eta gai ezberdinak landu ditugu talde mixtoan. Herritik zehar ibilaldia egin genuen, merendola bat, emakume batzuen migrazio prozesuak ezagutu ditugu eta Indarkeria Matxistaren bueltan hitz egiten aritu gara besteak beste. Hizkuntzak zainduz eta perspektiba feminista batetik emakumeen harremanak sustatu ditugu, kultur-trukaketari garrantzia eman diogu arrazismoaren begiradak mahai gaineratuz eta pribilejio zuriak azaleratuz perspektiba kritikoa lantzeko asmoz.